ตำนาน (๑ กันยายน ๒๕๕๖)
ตำนาน
คำว่า ตำนาน เป็นคำที่มาจากคำภาษาเขมรว่า ฎํณาล (ด็อม-นาล) ใช้เป็นทั้งคำกริยาและคำนาม แปลว่า พรรณนา เล่าเรื่องที่ล่วงมาแล้ว และเป็นคำเรียกเรื่องโบราณที่เล่าต่อ ๆ กันมาด้วย. ในภาษาไทย คำว่า ตำนาน ใช้เป็นคำเรียกเรื่องซึ่งแสดงประวัติ ความเป็นมา หรือกิจการอันมีมาแต่ปางก่อนของบ้านเมือง บุคคล สถานที่ พระพุทธรูป หรือปรากฏการณ์ต่าง ๆ เช่น ตำนานเมืองเชียงใหม่ ตำนานเมืองลับแล ตำนานพระแก้วมรกต ตำนานรอยพระพุทธบาทสี่รอย ตำนานบั้งไฟพญานาค ตำนานพระร่วง ตำนานท้าวแสนปม. ตำนานเป็นเรื่องที่เล่าสืบ ๆ กันมา ซึ่งอาจพิสูจน์ไม่ได้ว่าเป็นเรื่องจริงหรือไม่เพียงใด. นอกจากนี้ตำนานยังใช้เรียกเรื่องที่แต่งให้เป็นประวัติของสิ่งใดสิ่งหนึ่งด้วย เช่น เรื่องมัทนะพาธาเป็นตำนานของดอกกุหลาบ เรื่องนาซิสซัส (narcissus) ซึ่งเป็นชายรูปงามที่หลงรักตัวเอง เป็นตำนานของดอกนาซิสซัส เป็นต้น
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑ กันยายน พ.ศ. ๒๕๕๖ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.