เรือนสาม น้ำสี่ (๓๑ มีนาคม ๒๕๕๒)
เรือนสาม น้ำสี่ &nbs…
Detailsพระตำหนักจิตรลดารโหฐาน
พระตำหนักจิตรลดารโหฐาน เป็นที่ประทับถาวรของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระตำหนักองค์นี้สร้างขึ้นในรัชสมัยพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว เป็นที่เฉพาะส่วนพระองค์สำหรับทรงพระราชนิพนธ์หนังสือ รวมทั้งให้ข้าราชบริพารได้เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทเป็นการส่วนพระองค์
ชื่อ จิตรลดารโหฐาน ตั้งตามชื่อสวนแห่งหนึ่งของพระอินทร์ ชื่อว่า สวนจิตรลดา. คำว่า รโหฐาน แปลว่า ที่สงัด ที่เฉพาะส่วนพระองค์. ด้วยเหตุที่พระตำหนักองค์นี้ตั้งชื่อตามสวนของพระอินทร์ จึงพระราชทานชื่อประตูทั้ง ๔ ทิศ ตามนามของพระอินทร์ พระยม พระวิรุณ พระกุเวร และตั้งให้สอดคล้องกัน คือ พระอินทร์อยู่ชม พระยมอยู่คุ้น พระวิรุณอยู่เจน พระกุเวรอยู่เฝ้า
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๑ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.
เม็ดเงิน
เม็ดเงิน หมายถึง ตัวเงิน หรือ จำนวนเงินที่ใช้จ่ายจริง ไม่ใช่จำนวนเงินในงบประมาณ เช่น นายกรัฐมนตรีคาดว่าเม็ดเงินจากโครงการกระตุ้นเศรษฐกิจต่าง ๆ ของรัฐบาล น่าจะลงถึงมือประชาชนได้ราวต้นเดือนมีนาคม. การท่องเที่ยวแห่งประเทศไทยทำนายว่าในปีนี้จะมีเม็ดเงินที่ใช้จ่ายในการท่องเที่ยวไม่ต่ำกว่าห้าแสนล้านบาท. สื่อวิทยุกระจายเสียงเริ่มเห็นผลกระทบที่เกิดจากวิกฤตเศรษฐกิจโลกแล้ว คือเม็ดเงินโฆษณาหายไปจากระบบมากกว่า ๕๐ เปอร์เซ็นต์.
คำว่า เม็ดเงิน เป็นคำที่ใช้ในแวดวงเศรษฐกิจและธุรกิจ ไม่ใช้ในการพูดทั่ว ๆ ไป ในการพูดหรือการเขียนทั่วไป เราสามารถใช้คำว่า เงิน ได้ในทุกปริบท เช่น ปีที่แล้วฉันใช้เงินไปไม่ต่ำกว่าห้าหมื่นบาทกับการเที่ยวในประเทศ. เขาส่งเงินให้พ่อแม่ทุกเดือน.
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๑ พฤษภาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.
กอและ
กอและ เป็นชื่อเรือประมงท้องถิ่นภาคใต้ นิยมใช้ไม้ตะเคียน เพราะเนื้อไม้แข็ง น้ำหนักเบา มีอายุนานหลายปี เรือกอและเป็นเรือที่มีลวดลายวิจิตรงดงาม และทาสีสดใสตลอดเรือ ลวดลายที่วาดมักเป็นรูปดอกไม้ ตัวละครในวรรณคดี ตำนานพื้นบ้าน หรือสัตว์ในวรรณคดี
มีผู้เล่าถึงต้นกำเนิดของเรือกอและว่ามาจาก “กำปงตะลูแบ” ซึ่งปัจจุบันคือ อำเภอสายบุรี จังหวัดปัตตานี แล้วแพร่หลายไปจนถึงกลันตัน ตรังกานู ในมาเลเซีย
คำว่า กอและ น่าจะมาจากภาษามลายู kolek (อ่านว่า โก-เละ) หมายถึง เรือหาปลาชนิดหนึ่ง
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๓๐ มีนาคม พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.
วังจันทรเกษม
คำว่า จันทรเกษม (อ่านว่า จัน-กะ -เสม) ประกอบด้วยคำว่า จันทร (อ่านว่า จัน) หมายถึง พระจันทร์. กับคำว่า เกษม แปลว่า ยินดี สบายใจ.
วังจันทรเกษม เป็นชื่อวัง ตั้งอยู่ที่ถนนราชดำเนินนอก กรุงเทพมหานคร วังแห่งนี้สร้างขึ้นใน พ.ศ. ๒๔๕๒ รัชสมัยพระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัว เพื่อเป็นที่ประทับของพระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัว ขณะที่ทรงดำรงพระอิสริยยศเป็น สมเด็จพระบรมโอรสาธิราช เจ้าฟ้ามหาวชิราวุธ สยามมกุฎราชกุมาร ตามแบบวังจันทรเกษมแห่งกรุงศรีอยุธยา แต่ยังสร้างไม่เสร็จ พระบาทสมเด็จพระจุลจอมเกล้าเจ้าอยู่หัวเสด็จสวรรคต พระบาทสมเด็จพระมงกุฎเกล้าเจ้าอยู่หัวได้เสด็จขึ้นครองราชสมบัติสืบต่อมา เมื่อวังสร้างเสร็จใน พ.ศ. ๒๔๕๔ จึงมิได้เสด็จประทับที่วังนี้ แต่โปรดเกล้าโปรดกระหม่อมให้ใช้เป็นสถานที่ราชการ ปัจจุบันใช้เป็นที่ทำการของกระทรวงศึกษาธิการ
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๒๐ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.
ก้นตะกรน
ก้นตะกรน หมายถึง ที่เหลือเดนจากที่คัดของดีไปแล้ว เป็นของเดนเลือก เดนคัด. ผลไม้ที่เป็นก้นตะกรนเป็นผลไม้ที่เล็กหรือมีตำหนิมาก เช่น มะม่วงก้นตะกรนไม่มีคนต้องการแล้ว.
คำว่า ก้นตะกรน ประกอบด้วยคำว่า ก้น กับ ตะกรน. ก้น แปลว่าที่อยู่ข้างล่าง ส่วนสุดที่เหลืออยู่ เช่น ก้นบุหรี่ ก้นเทียน แกงก้นหม้อ ข้าวก้นบาตร. คำว่า ตะกรน หมายถึง ขี้ตะกอนที่จับเกรอะอยู่ที่ก้นภาชนะ. ตะกรน เป็นของเหลือที่ค้างอยู่เมื่อสิ่งที่เป็นส่วนดีถูกนำไปใช้แล้ว. ก้นตะกรน จึงหมายถึง สิ่งที่เหลืออยู่ที่ก้นภาชนะและเป็นสิ่งที่เหลือเลือก เช่น ก้นตะกร้า ก้นกระจาด เนื่องจากสิ่งที่ดี ผลไม้ลูกโต ๆ ถูกเลือกไปหมดแล้ว
ที่มา : บทวิทยุรายการ “รู้ รัก ภาษาไทย” ออกอากาศทางสถานีวิทยุกระจายเสียงแห่งประเทศไทย เมื่อวันที่ ๙ เมษายน พ.ศ. ๒๕๕๒ เวลา ๗.๐๐-๗.๓๐ น.