ทั้งหมด:

          ปลอด (ปฺลอด)  มีหลายความหมาย. ปลอดเป็นคำกริยา หมายถึง ไม่มี ปราศจาก ไม่มีสิ่งใดอยู่ เช่น ปลอดคน  หมายความว่า ไม่มีคน. ปลอดภัย หมายความว่า ไม่มีภัย. ผักปลอดสารพิษ  หมายถึง ผักที่ปลูกโดยไม่ใช้ยาฆ่าแมลง จึงไม่มีสารซึ่งจะเป็นพิษต่อผู้บริโภคติดค้างอยู่. เขตปลอดทหาร  หมายถึง บริเวณเขตแดนระหว่าง ๒ ประเทศ ซึ่งมีกรณีพิพาทกันอยู่ และตกลงที่จะไม่ให้มีกำลังทหารหรืออาวุธอยู่ในบริเวณนั้น.

          คำว่า ปลอด ถ้าออกเสียงตัวควบไม่ชัด อาจจะสับสนกับคำว่า ปอด เช่น ในประโยคว่า พื้นที่สีเขียวเป็นปอดสำหรับคนกรุงเทพมหานคร. ปอดในที่นี้ หมายถึง ส่วนที่ทำให้อากาศบริสุทธิ์ ส่วนที่ฟอกอากาศให้สะอาด ปราศจากมลพิษ. ปอด กับ ปลอด ต่างกันทั้งเสียง การสะกด และความหมาย.

ผู้เขียน  ศ. ดร.กาญจนา  นาคสกุล  ราชบัณฑิต  สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน

          คำว่า ใน เมื่อใช้ในคำราชาศัพท์ แปลว่า แห่ง หรือ ของ ใช้เฉพาะบุคคลที่มีความเกี่ยวข้องเป็นส่วนในพระองค์กับพระราชวงศ์ชั้นสูง เช่น สมเด็จพระนางเจ้ารำไพพรรณีเป็นพระบรมราชินีในพระบาทสมเด็จพระปกเกล้าเจ้าอยู่หัว ราชเลขานุการในพระองค์สมเด็จพระบรมราชินีนาถ ข้าราชบริพารในพระองค์สมเด็จพระบรมราชชนนี.  ใช้กับคณะบุคคลก็ได้ เช่น รัฐบาลในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว.  ถ้าเป็นบุคคลที่ไม่ได้เกี่ยวข้องเป็นส่วนในพระองค์ ไม่ใช้คำว่า ใน เช่น พระราชอาคันตุกะของพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระสหายของสมเด็จพระบรมราชชนนี พระอาจารย์ของพระเจ้าหลานเธอ.

          ใน ใช้กับสิ่งที่เกิดจากพระองค์ หรือเป็นของพระองค์ท่านด้วย เช่น พระราชนิพนธ์ในพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว พระราชดำริในสมเด็จพระนางเจ้า ฯ พระบรมราชินีนาถ.

ผู้เขียน  ศ. ดร.กาญจนา  นาคสกุล  ราชบัณฑิต  สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน

          เมืองตักสิลา (ตัก-กะ-สิ-ลา) ปัจจุบันอยู่ในเขตประเทศปากีสถาน แต่ในสมัยโบราณเป็นส่วนของประเทศอินเดีย. ตักสิลาเป็นเมืองที่มีประวัติศาสตร์ยาวนานย้อนหลังไปถึงสมัยต้นพุทธกาลว่า เป็นเมืองที่เจริญรุ่งเรืองมาก และเป็นศูนย์กลางการศึกษาวิชาการต่าง ๆ.

          คัมภีร์อรรถกถาธรรมบทกล่าวว่า ในสมัยพุทธกาล บรรดาเจ้าชายแห่งอาณาจักรต่าง ๆ เช่น หมอชีวกโกมารภัจ แห่งนครราชคฤห์ องคุลีมานบุตรปุโรหิตแห่งนครสาวัตถี ได้พากันไปศึกษาศิลปศาสตร์กับอาจารย์ที่นครตักสิลา. ในวรรณคดีก็นิยมให้เจ้าชาย เช่น พระอภัยมณี จันทโครพ ไปศึกษาวิชาความรู้ต่าง ๆ กับอาจารย์แห่งตักสิลาเช่นเดียวกัน. ชื่อนครนี้ออกเสียงในภาษาไทยว่า ตัก-กะ-สิ-ลา

ผู้เขียน  ศ. ดร.กาญจนา  นาคสกุล  ราชบัณฑิต  ประเภทวรรณศิลป์  สาขาวิชาภาษาไทย สำนักศิลปกรรม