กระยาสารท โดย ศ. ดร.กาญจนา นาคสกุล

กระยาสารท

          กระยาสารท (กฺระ-ยา-สาด)  เป็นชื่อขนมอย่างหนึ่งที่ทำด้วยข้าวเม่า ข้าวตอก ถั่ว งา กวนกับน้ำตาลปึกให้เหนียวเกาะกันเป็นปึก. เป็นขนมที่สามารถเก็บไว้กินได้หลายวัน และใช้ทำบุญเพื่ออุทิศส่วนกุศลให้ปู่ย่าตายายบรรพบุรุษที่ได้ล่วงลับไปแล้วในช่วงเวลาสารทไทย คือ ช่วงสิ้นเดือน ๑๐. กระยาสารทเป็นสิ่งที่ทำขึ้นจากพืชผลที่เก็บเกี่ยวได้เป็นชุดแรกของฤดู. 

          คำว่า กระยาสารท ประกอบด้วยคำว่า กระยา กับคำว่า สารท. กระยา เป็นคำจากราชาศัพท์ภาษาเขมร กฺรยา แปลว่า ข้าว. ส่วนคำว่า สารฺท เป็นคำภาษาสันสกฤต แปลว่า ฤดูใบไม้ผลิ. 

          ปัจจุบันมีการฉลองวันสารทหรือเทศกาลของชนชาติอื่นอยู่เสมอ ก็ขออย่าลืมร่วมกันทำบุญในวันสารทไทยให้บรรพบุรุษและญาติพี่น้องของเราด้วย.

 

ผู้เขียน  ศ. ดร.กาญจนา  นาคสกุล  ราชบัณฑิต  สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน


การทำความเคารพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว โดย ศ. ดร.กาญจนา นาคสกุล

การทำความเคารพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว

          เมื่อได้เข้าเฝ้าทูลละอองธุลีพระบาทพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัว ไม่ว่าจะเข้าเฝ้าฯ ในพระราชฐาน หรือเข้าเฝ้าฯ ณ ที่ใด พระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวทรงเป็นประธานสูงสุดในที่นั้น. ผู้ที่เข้าเฝ้าฯ จะแสดงความเคารพด้วยการถวายบังคม ถวายคำนับ ถอนสายบัว หรือกราบถวายบังคมตามความเหมาะสมแห่งสถานที่และโอกาส. 

          ถ้าในที่นั้นมีผู้อื่นที่ผู้เข้าเฝ้าฯ รู้จัก มีผู้ที่ควรได้รับความเคารพอยู่ด้วย หรือมีผู้ตามเสด็จซึ่งผู้เข้าเฝ้าฯ รู้จัก ก็ไม่ต้องทำความเคารพคนอื่น ๆ ในที่นั้น ให้ถวายความเคารพพระบาทสมเด็จพระเจ้าอยู่หัวพระองค์เดียวเท่านั้น.

ผู้เขียน  ศ. ดร.กาญจนา  นาคสกุล  ราชบัณฑิต  สำนักศิลปกรรม ราชบัณฑิตยสถาน